Bir ekipmanın güvenli bir şekilde, hedeflenen fonksiyonlarını yerine getirip getirmediğini tespit edilmesi için periyodik olarak yapılan muayene işlemleridir.

S.S.S.
Periyodik kontrol nedir?
İş ekipmanlarının periyodik kontrollerini yapmaya yetkili kişilerin bakanlığa bildirim zorunluluğu başladı mı?
-
İş ekipmanlarının periyodik kontrollerini yapmaya yetkili kişilerin EKİPNET’e kayıt yaptırmaları zorunludur. EKİPNET sistemine kayıt zorunluluğu, 1.6.2021 tarihinden itibaren devreye alınmıştır. Bu tarihten sonraki kontrol raporlarında zorunludur.
İş ekipmanı kontrolünde eğitim zorunluluğu var mı?
EKİPNET; iş ekipmanlarının periyodik kontrollerini yapmaya yetkili kişilerin elektronik ortamda kayıt ve bildirimi ile veri doğrulaması amacıyla kullanılan İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapacak Yetkili Kişilerin Kayıt Programı’dır.
İlgili branşdaki kişiler, periyodik kontrol temel eğitim protokolü imzalanan kurumların açtıkları eğitimlere başvurmakta, eğitim sonucunda sınavdan başarılı oldukları takdirde eğitim kurumu tarafından EKİPNET sistemine başarılı olarak kaydedilmektedir. Böylece kişiler sistemden “K” ile başlayan kalıcı kayıt numarası almakta ve periyodik kontrol yapmaya yetkili olmaktadırlar.
EKİPNET sistemi ve periyodik kontrole yetkili olma ile ilgili mevzuat ayrıntıları “İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapmaya Yetkili Kişilerin Kayıt ve Eğitimlerine İlişkin Tebliğ”de düzenlenmiştir.
1.6.2021 tarihinden itibaren EKİPNET kayıt numarası olmayan kişilerin periyodik kontrolleri geçersiz sayılmakta ve yasal cezası bulunmaktadır.
Ekipnet Nedir, nereden alınır?
İş ekipmanlarının periyodik kontrollerini yapmaya yetkili kişilerin elektronik ortamda kayıt ve bildirimi ile veri doğrulaması amacıyla 1 Kasım 2017 de kullanıma açılmıştır. Ekipnet giriş için tıklayın: Ekipnet Giriş
Ekipnet numarası, 17.6.2021 tarihinden itibaren hazırlanacak raporlarda zorulu hale gelmiştir.
Bu doküman, iş ekipmanlarının periyodik kontrol bildirimlerini gerçekleştirecek yetkili kişilerin sisteme e-Devlet üzerinden giriş yaparak kayıt işlemlerini tamamlamasını içermektedir. Ekipnet Kullanma Klavuzu
İş Ekipmanları yönetmeliğinin belirttiği meslek gruplarında mezun olan kişilerin e devlet sistemi üzerinden girişi sağlanmalıdır.
EKİPNET sistemi ve periyodik kontrole yetkili olma ile ilgili mevzuat ayrıntıları “İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapmaya Yetkili Kişilerin Kayıt ve Eğitimlerine İlişkin Tebliğ”de düzenlenmiştir. İlerleyen dönemlerde ekipman özelinde eğitimlere geçilecek, ekipman özelinde kişiler yetkilendirilecektir.
İş ekipmanları periyodik kontrolleri ile ilgili mevzuat nedir?
-
6331 sayılı "İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu" uyarınca çıkarılan ve 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği", iş yerlerinde bulunan iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gereken asgari şartları belirlemiştir.
Bu kapsamda, iş yerinden sorumlu iş güvenliği uzmanları bu kontrollerin yapılıp yapılmadığını takip etmektedirler.
Yangın Söndürme tüplerinin kontrolü nedir, zorunlu mudur?
Yangın söndürme cihazlarının kontrolleri 25.4.2013 tarih ve 28628 sayılı İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Ek III 2.3 tesisatlar maddesine göre, TS ISO 11602-2:c2005 standartında belirtilen sürelerde yapılır.
Elektrik ve elektronik mühendisleri elektrik ile ilgili tesisatın periyodik kontrollerini yapabilir mi?
-
İşyerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirtmek amacıyla İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3’ünde “periyodik kontrole tabi iş ekipmanları” başlıklı 2.3. maddesinde elektrik tesisatı, topraklama tesisatı, paratoner tesisatı ile akümülatör, transformatör ve benzeri elektrik ile ilgili tesisatın periyodik kontrolleri elektrik mühendisleri, elektrik tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılabileceği hüküm altına alınmış olup ilgi standartlarda aksi belirtilmediği sürece, tesisatların periyodik kontrollerinin yılda bir kez yapılması hususu belirtilmektedir. Ayrıca, Elektrik İle İlgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmeliğin Elektrikle İlgili Fen Adamlarının Görev, Yetki ve Sorumlulukları başlıklı 4 üncü maddesinin (b) bendinde; Denetime yönelik fenni mesuliyet sorumluluğu elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerince veya Yapı Denetim Kuruluşunun denetçi elektrik veya elektrik ve elektronik mühendislerince üstlenilen bağlantı gücü 1500 KW, 400 Volt’a kadar elektrik iç tesislerinin yapımı ile bağlantı gücü 1250 KW, 400 Volt’a kadar elektrik iç tesislerinin yapımı konularında elektrikelektronik mühendislerinin yetkili oldukları belirtilmektedir. Bu çerçevede, topraklama ölçümü ve topraklama tesisatı işlerinin elektrik ve elektronik mühendisleri tarafından da yapılabilmesi mümkündür.
Hangi iş ekipmanlarına periyodik kontrol yapılması gereklidir?
25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği" EK III maddelerinde belirtilen ekipmanlar şunlardır.
EKİPMAN ADI |
Buhar ve kızgın su kazanları |
Isıtma (Kalorifer, sıcak su ve benzeri) kazanları |
Kızgın yağ kazanları |
Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yerüstü) (1) |
Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yer altı) (1) |
Basınçlı hava ve gaz tankları (2) |
Kapalı genleşme tankları |
Boyler ve akümülasyon tankları |
Boyama makinaları (kazanları) |
Kriyojenik tanklar |
Buharlı pişirme kazanları |
Otoklav |
Atmosferik, bombeli yatay veya dikey silindirik, prizmatik, çelik veya termoplastik, açık veya kapalı tehlikeli sıvı depolama tankı (3) |
Atmosferik, dik, silindirik, yer üstü, çelik kaynaklı birleştirmeli, açık ya da kapalı tavanlı tehlikeli sıvı depolama tankları (3) |
Kablolu taşıma tesisatları |
Krenler (köprülü, portal, mobil, yükleyici, kule, kıyı ötesi, döner kollu ve benzeri) |
Vinçler ve kaldırma teçhizatları (monoray, traksiyonel, çektirme, gerdirme ve benzeri) |
Endüstriyel araçlar (forklift, transpalet, yük ve personel taşıyıcı, değişken erişimli araç, sipariş toplayıcı ve benzeri) |
Araç kaldırma liftleri |
Kaldırma tablaları |
Sütunlu çalışma platformları |
Asılı erişim donanımları |
Yükseltilebilen seyyar iş platformları |
İnşaat asansörleri |
Eğimli yük taşıma tertibatları |
Hareket Engelliler İçin Güç Tahrikli Kaldırma Platformları |
Servis asansörleri |
Kren asansörleri |
Yük asansörleri(1) |
Manipülatörler |
Uçak yer destek donanımları(2) |
Yürüyen merdivenler ve yürüyen yollar |
Yapı iskeleleri(3) |
Mobil erişim ve çalışma kuleleri (seyyar iskeleler) |
Sürekli taşıma donanımları (konveyörler) |
Kaldırma aksesuarları ve taşıyıcılar (sapanlar, kıskaçlar, vakum kaldırıcı, manyetik kaldırıcı ve benzeri) |
Elektrik tesisatı ve topraklama tesisatı |
Yıldırımdan korunma tesisatı (kafes sistemi, hava sonlandırma çubuğu, doğal hava sonlandırma bileşenleri, paratoner ve benzeri) |
Akümülatör |
Transformatör |
Jeneratör |
Katodik koruma tesisatı |
Yangın söndürme sistemleri, |
Portatif yangın söndürücüler |
Kaçış yolu Basınçlandırma Sistemleri Ve Duman Tahliye Sistemleri |
Yangın algılama ve uyarı sistemleri |
Havalandırma ve klima tesisatı |
Mekanik presler |
Hidrolik presler |
Hidrolik abkant presler |
Pnömatik presler |
Torna tezgahları |
Ağaç işleme tezgahları |
Freze tezgahları |
Soğuk metal testereleri |
Hareketsiz taşlama makineleri |
Şerit testere (ağaç işleme makinaları) |
İşleme merkezleri |
Şerit testere (gıda işleme makineleri) |
Delme makinaları |
Giyotin makaslar |
Transfer tipi ve özel amaçlı tezgâhlar |
Endüstriyel raflar |
Endüstriyel kapılar |
Sondaj makinaları |
Çekici dozerler |
Yükleyiciler |
Kazıcı yükleyiciler |
Hidrolik kazıcılar |
Damperli kamyonlar |
Skreyperler |
Greyderler |
Boru döşeyiciler |
Trençerler |
Toprak ve çöp sıkıştırıcılar |
Halatlı kazıcılar |
Yol düzeltme makinaları |
Zemin stabilize makinaları |
Zemin sıkıştırma makinaları |
Asfaltlama makinaları |
Beton ve harç için taşıma - makineleri (beton pompası) |
Forklift kullanımından önce operatörün yapacağı temel kontroller nelerdir?
-
Forklift operatörü, günlük kullanıma başlamadan önce, dizel ya da benzinli araçlarda motor yağ seviyesine, elektrikli forkliftlerde ise akünün doluluk oranına ve akü başlarının oksitlenmesini kontrol etmelidir.
Kaldırma ekipmanları ve/veya basınçlı kapları kullanan personele eğitim gerekli midir?
-
İş güvenliği ile ilgili, işletmelerde görevli personellerin, sorumlu oldukları ekipmanların güvenlik önlemleri ile ilgili eğitimler verilmeli ve bilgi sahibi olmaları sağlanmalıdır. Aksi takdirde, olası bir kazada işveren sorumlu olacaktır.
Basınçlı kapların periyodik kontrolleri öncesi yapılacak hazırlıklar nelerdir?
-
Basınçlı kapların kontrolleri öncesinde, hidrostatik test yapılacak ise, tank su ile doldurulmalı ve tüm bağlantı hatları su sızdırmayacak şekilde kapatılmalıdır. Eğer sistem durdurulamıyor ve by pass hattı yok ise, tank yüzeyi ultrasonik kalınlık ölçer cihaz ile kontrolleri gerçekleştirilebilmektedir.
Kaldırma ekipmanları kontrolleri öncesi yapılacak hazırlıklar nelerdir?
-
YÜK TEST HAZIRLIKLARI
EKİPMANLAR
Her Yıl Test Yükü
3 Yılda bir Test Yükü(2)
Mobil Vinç, Kule Vinci
Yük diagramına uygun(1)
Yük diyagramı 1,25 katı statik test,
1,1 katı dinamik test
Vinç(Gezer Köprülü, Monoray)
Kaldırma kapasitesi(1)
Yük diyagramı 1,25 katı statik,
1,1 katı dinamik
Forklift, Transpalet, istif makinası
Yük diagramına uygun
Yük diagramına uygun
Taşıt Kaldırma Donanımları
Kaldırma kapasitesi(1)
Kaldırma kapasitesi(1) 1,5 katı statik test,
1,15 katı dinamik test
Asılı Erişim Donanımı
Kaldırma kapasitesi(1)
Kaldırma kapasitesi(1) 1,5 katı statik test,
1,1 katı dinamik test
Sütunlu Çalışma Platformu
Kaldırma kapasitesi(1)
Kaldırma kapasitesi(1) 1,25 katı statik test,
1,1 katı dinamik test
Yükseltilebilir Seyyar İş Patformu
Kaldırma kapasitesi(1)
Kaldırma kapasitesi(1) 1,5 katı statik test,
1,1 katı dinamik test
Caraskal Ve Kaldırma Aksesuarları,
Kaldırma kapasitesi(1)
Kaldırma kapasitesinin(1) 1,5 katı statik test
- İş ekipmanlarında, işletme kapasitesi belirlenen iş ekipmanları için işletme kapasitesi değeri ile işletme kapasitesi belirlenmemiş iş ekipmanlarında ise kaldırma kapasitesi değeriyle test edilir.
- Eğer ekipman, ilgili yönetmelikte belirtilen önemli bakım ve onarım faaliyetlerinden biri gerçekleştiyse, bu yükler ile testler gerçekleştirilir.
Mobil vinç ve kule vincinin kapasite diyagramları bulundurulmalı ve diyagramındaki yüklerden herhangi birinin yük hazırlanmalıdır. Kontrol sırasında rüzgar hızı 8,3 m/s (30 km/h) yi aşmamalıdır.
Mobil Vinç, kontrol sırasında vincin yakıt deposu 1/3 ila 2/3 oranında dolu olmalıdır. Soğutma sıvısı, yağlama ve hidrolik yağ seviyeleri imalatçının işletme için belirttiği seviyede olmalıdır.
Yürüyen merdiven ve yürüyen bant kontrollerinde, ilgili ekipmana ait bakımı yapan yetkili firmanın planlanan tarihte kontrollere eşlik etmesi gerekmektedir.
Depo raf kontrollerinde yapılacak hazırlıklar nelerdir?
Depo raf kontrollerinde,
Rafların dikliklerinin kontrolleri için, 5 metre üzerindeki raflar için yükseltilebilir iş platformunun hazır olması gerekmektedir.
Kontrollerde, hasarlı kolonların ve kuşakların tespiti için, rafların önü açık ve ulaşılabilir olmalı, yük olmamalıdır.
Raf kontrolleri, TS EN 15635 stadardına göre yapılmaktadır.
Çalışanların iş ekipmanlarını kullanımında bilgisizliğin etkileri nelerdir?
-
Cihazların kullanımına ilişkin bilgisizlik de önemli bir kaza nedenidir. Cihazın teknik özelliklerinin biliinmemesi, yanlış düğmelere basılması kazalara yol açabilir.